دو خط یادداشت

عکس بالا، آمار تغییر شاخص کل قیمت در ماه جاری به تفکیک دهک برای اقتصاد ایران است که توسط مرکز آمار منتشر شده است. پر واضح است که تورم وما قیمت‌ها را به یک نسبت تحت تاثیر قرار نمی‌دهد و بنابراین در شرایط تورمی همواره با تخصیص نامتوازن منابع مواجه خواهیم بود. طبق آمار فوق، طبقات پایین‌دست بیشترین بار قیمتی را متحمل شده‌اند.

 در واقع تورم خودش منابع را از نو تخصیص می‌دهد و توزیع‌ مجدد کالا و خدمات را رقم می‌زند، بدون اینکه احدی از مردم متوجه انتقال سرمایه‌شان به دهک‌های دیگر شوند. اینجاست که استانلی فیشر و دورنبوش می‌گویند هزینه‌های تورم برخلاف بیکاری، پنهان است و مردم متوجه فرار سرمایه‌هایشان نیستند. تورم عدالت نمی‌فهمد و چه بسا طبقات نیازمند را نیازمندتر نماید.

بعد از خروج آمریکا از برجام، ایران تصمیم گرفته است تا چند هفته­ ای را به مذاکره با اروپا بپردازد تا در صورتی که اروپا بتواند منافع اقتصادی برجام را حتی بدون حضور آمریکا برای ایران تامین کند همچنان به مفاد معاهده پایبند بماند. حال سوالات اصلی این است که قدرت ت­گذاری دولت­های اروپایی در این زمینه چقدر است؟ چه هزینه­ ها و منافعی برای اروپا به همراه خواهد داشت؟ و آیا آنگونه که ژان کلود یونکر رئیس کمیسیون اروپا گفته است، اروپا می تواند قوانین موثری را برای مقابله با تحریم­ های آمریکا علیه ایران وضع کند؟[.]

به یاد دارم اسلاوی ژیژک، فیلسوف، جامعه شناس و نظریه پرداز اسلوونیایی و یکی از مطرح ترین فلاسفه دنیا، چند سال پیش در مصاحبه ایی در انگلیس گفت:

" عباس کیارستمی قطعا بخشی از جامعه جهانی است اما برای اینکه بخشی از آن باشد، خودش را به هیچ وجه تسلیم آن نکرده. او توانسته از دو تله اساسی بگریزد، یک تله همان است که امیر توریستا فیلم ساز یوگوسلاوی در آن افتاده، کاملا خودآگاه تصویری تحریف شده از جامعه اش ارائه می دهد که متناسب با انتظارات دیگران است. اما کیارستمی این کار را نمی کند"

ژیژک نمی دانست که عباس کیارستمی روزی خواهد رفت و بجایش لیلا حاتمی در آلمان در نقش امیر توریستا ظاهر می شود![.]

امروز اطلاعیه فدراسیون کشتی را دیدم، کلّی از علیرضا کریمی بخاطر باخت اجباری مقابل نماینده روسی تشکر کرده بود و عملش را حرکتی پهلوانانه، تحسین برانگیز و از خود گذشتگی خوانده بود! حقیقتا مغزم سوت کشید؛ چون من ایثار و پهلوانی را جور دیگری فهمیده بودم. وقتی که راهی جز باخت نداری ایثار و از خودگذشتگی معنی ندارد! پس تحسین چرا؟ در واقع گفتند ممنون که مجبور بودی ببازی! ایثار وقتی است که فرد با وجودی که میتواند هزار راه دیگر را برود؛ اما از روی اختیار، خودش را فدا میکند؛ نه اینکه اجبارا فدا شود، حال اینکه باخت کشتی‌گیر ما، نه انتخابی؛ بلکه تحمیلی بوده؛ پس این تجلیل فدراسیون هم نه واقعی، بلکه نمایشی است![.]

در عصر حاضر که به عصر تکنولوژی معروف است دیدن کسانی که از حداقل تکنولوژی روز بهره مند نیستند ممکن است تعجب برانگیز باشد، اما حیرت انگیزتر این است که مردمانی حتی با وجود امکان بهره مندی از تکنولوژی پیشرفته امروزی، به اختیار خود از آن استفاده نمی کنند، در شهرستان طالقان روستایی به نام " ایستا "( به آن فانوس آباد و کوی منتظران نیز گفته می شود) وجود دارد که مردم آن، به پیروی از پیشوای خود میرزا صادق مجتهد تبریزی سبک زندگی گذشتگان را اختیار کرده اند و از وسایل و امکانات مدرن دوری میکنند به تعبیری آنها در دویست سال پیش متوقف شده اند و به همین دلیل به آنها " اهل توقف " نیز گفته می شود. آنها به دور روستای خود حصاری کشیده اند و هر کسی را در آن راه نمی دهند؛ به ویژه ورود ن به این روستا توسط اهالی آن ممنوع شده است و شاید کمتر کسی رفتن به آنجا را توصیه کند[.]

در ادبیات اقتصاد ی همواره نوع سازوکارهای حاکم بر روابط ی از این حیث اهمیت دارند که در غالب موارد پای نفع شخصی، احزاب و یا گروه های ی در میان است و نتیجه آن در بسیاری از موارد ضرر و زیان سنگینی است که بر مردم تحمیل می شود برای روشن تر شدن موضوع، رفتار این روزهای مجلس را در همین غالب توضیح می دهم. 

بی شک یکی از مهمترین وظایف نمایندگان مجلس، نظارت بر عملکرد وزرا است فرضا اگر یکی از وزرا از وظایف قانونی خود تخطی کند قاعدتا من و شما که نمی توانیم یقه اش را بگیریم؛ زیرا ما حرفمان شنیده نمی شود به نظرم  در حال حاضر بهترین راه، طرح سوال از وزیر توسط نمایندگان است اگر وزیر نتواند نمایندگان را در رابطه با عملکرد خود قانع کند کارت زرد دریافت خواهد کرد و تکرار آن منجر به عزل وی خواهد شد، حال شاید بپرسید که آیا امکانش وجود دارد که بعضی اوقات نمایندگان نخواهند به عملکرد وزیر اعتراض کنند؟!![.]

من هرچه در رشته های مختلف، اعم از علوم انسانی، علوم طبیعی و تجربی و یا ریاضی دقت می کنم نهایتا می بینم از معدود رشته هایی که همه افراد با تمامی سلایق می توانند از مطالعه آن لذت ببرند و به نوعی اقناع شوند همین اقتصاد است!!

چرا؟  ببینید اگر شما به تاریخ علاقه مند باشید نمی توانید آنرا در رشته هایی همچون علوم مهندسی و ریاضی پیدایش کنید! و یا اگر به حل مسائل پیچیده تکنیکال فیزیک و ریاضیات علاقه دارید نمی توانید آنرا در رشته هایی همچون حقوق، جامعه شناسی، علوم تربیتی، روانشناسی و. بیابید؛ اما علم اقتصاد به واسطه گستردگی که دارد همه افراد با همه سلایق می توانند در رابطه با آن مطالعه کنند و خلاصه هر ذهن تشنه ایی را اقناع می کند و شاید به همین خاطر است که همه رَقم افراد در این علم فعالیت دارند.

 فرضا شما به ریاضیات و مدل سازی ریاضی پدیده های اجتماعی علاقه مند هستید، می توانید با تقویت پایه ریاضی خود پدیده های اقتصادی را در قالب مدل ریاضی بیان کنید چنین افرادی زیاد داشته ایم و داریم، مثلا جان نش نوبلیست اقتصاد است در حالیکه او اصلا اقتصاد نخوانده بلکه رشته تحصیلی اش ریاضیات بوده! اما توانست در علم اقتصاد نوآوری کند و مرز آن را در شاخه ایی از این علم که ارتباط زیادی با ریاضیات داشت یک گام به جلو ببرد[.]

وقتی دیروز لیست وزرای پیشنهادی دولت دوازدهم اعلام شد با توجه به اینکه گزینه پیشنهادی وزارت اقتصاد و دارایی، اقتصادخوانده نیستند و دروس کلاسیک اقتصاد را نگذرانده ­اند شاید این سوال که " آیا ومی دارد وزیر اقتصاد و دارایی، اقتصادخوانده باشد؟ " ذهن خیلی از ما را به خود مشغول کرده باشد. به نظرم بدین شکل طرح سوال کردن ما را به اشتباه می اندازد؛ بهتر است بگوییم آیا ومی دارد وزیر اقتصاد رویکرد و مَنش اقتصادی مشخصی داشته باشد؟ مَنشی که ذیل یکی از نظام های ریشه دار اقتصادی قرار بگیرد و یا لااقل ترکیبی از ت های متناقض هرکدامشان نباشد[.]

پایان نامه ها کجا باشند بهتر است؟ کتابخانه یا آشغال دانی؟! مسئله این نیست!!

در مقطع کارشناسی، یک روز که در حال عبور از کنار دانشکده علوم اداری دانشگاه فردوسی مشهد بودم با صحنه عجیبی مواجه شدم، عده ایی دفاتر و کتبی را از بالای ساختمان دانشکده به پائین پرت می کردند، یکی از بچه ها گفت این ها پایان نامه های دانشجویان هستند که اینگونه مورد لطف دوستان قرار گرفته است، تا الان که این مطلب را می نویسم آن لحظه و آن روز به کل یادم رفته بود تا اینکه ساعتی پیش یکی از دوستانم خبری ارسال کرد که نشان از رفتاری مشابه با پایان نامه ها داشت؛ البته این بار در دانشکده فیزیک دانشگاه اصفهان.

اینطور گفته می شود که به دلیل کمبود فضا در دانشکده فیزیک، پایان نامه های دانشجویان به طرزی عجیب که در تصویر نیز مشخص است به جای نامعلومی انتقال داده شده است؛ شاید خیلی از دانشجویان از این گونه حرکت ها ناراحت و نگران شده باشند؛ اما من خیلی هم نگران و ناراحت نیستم!![.]